ویژه تحقیقات علوم انسانی

جشنواره بین‌المللی فارابی

دوازدهمین جشنواره بین‌المللی فارابی ویژه‌ تحقیقات علوم انسانی و اسلامی- مهلت: ۱۰ اسفندماه

دوازدهمین جشنواره بین‌المللی فارابی ویژه‌ تحقیقات علوم انسانی و اسلامی،

در دو بخش داخلی و بین المللی و دو سطح سنی جوان (زیر ۳۵ سال) و بزرگسال برگزار می‌شود.

مهلت ارسال آثار:  ۱۰ اسفند ۹۹/  ۲۸ فوریه ۲۰۲۱

جشنواره بین‌المللی فارابی، توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، به‌صورت سالانه برگزار می‌گردد. این جشنواره با عنایت به اهداف مشخص شده برای آن در دو حوزه نظری و کاربردی، از حیث سازمانی به‌گونه‌ای تعریف شده تا از حداکثر حمایت مراکز پژوهشی- آموزشی فعال در گستره علوم انسانی برخوردار باشد. برای این منظور تجارب ارزنده جشنواره‌های بین‌المللی کشور و دیدگاه‌ها و پیشنهادهای ارایه شده از سوی فرهنگستان‌ها‌ و مؤسسات پژوهشی و علمی‌کشور مورد توجه قرار گرفت و در طراحی جشنواره به‌کار گرفته شد که در مجموع، تلاشی فراگیر و اقدامی جمعــی را برای شناسایی و تقدیر از برگزیدگان علوم انسانی و اسلامی، شکل می‌دهـد.

جشنواره بنا به تعریف در دو سطح «جوان (زیر ۳۵ سال)» و «بزرگسال» به دریافت، بررسی و انتخاب آثار برگزیده می‌پردازد و از حیث قلمرو جغرافیایی دو حوزه داخل و خارج (بین الملل) را پوشش می‌دهد. در حوزه داخل کشور، تمامی آثار تولید شده توسط ایرانیان، فارغ از محل کنونی سکونت و اشتغال، مدنظر است و در حوزه خارج از کشور، تولید آثار پژوهشی توسط کسانی که دارای تابعیت ایرانی نیستند،‌ دنبال می‌شود.

موضوع جشنواره، تقدیر از تحقیقات حوزه علوم انسانی و اسلامی است. آثاری در جشنواره پذیرش، بررسی، ارزیابی و معرفی می‌شوند که واجد ویژگی «اثر پژوهشی» باشند و قالب ارائه آنها می‌تواند متفاوت باشد.
در کنار دو بخش داخلی و بین الملل، بخشی نیز تحت عنوان  "بخش ویژه" شامل موارد زیر اختصاص یافته است:
-  پیشکسوت علوم انسانی ایران
-  شخصیت‌های پیشرو در حوزه علوم انسانی ایران
-  نظریه‌پرداز برتر
-  مترجم برتر و تاثیرگذار در حوزه اهداف جشنواره
-  انجمن علمی‌برتر
-  فصلنامه‌ علمی‌پژوهشی برتر
 
ضرورت برپایی  و برگزاری جشنواره
 الف. ضرورت تقویت اعتبار علوم انسانی
به‌رغم اینکه مبادی و متون مربوط به علوم انسانی در فرهنگ ایرانی ـ اسلامی از اعتبار ویژه‌ای برخوردار است (تا آنجا که می‌توان اعتبار تمدن ایرانی ـ اسلامی را بر پایه مبادی، محتوا و مناهج کفایت‌مند و کارگشای دانش جامع حوزه علوم ‌انسانی فهم کرد) با این حال طی سده و سالیان اخیر، به‌نحوی شاهد افول این موقعیت و کاهش عمق محتوایی معارف علوم انسانی و بالاخره به حاشیه رفتن آن در مواقف و سازوکارهای تصمیم‌گیری هستیم؛ پدیداری نامیمون و بی‌اصالت که مرزهای هویت و معرفت بومی و تاریخی کشور را به مخاطره انداخته است. از این‌رو، احیا و توسعه علوم انسانی ـ اسلامی‌به‌مثابه یک ضرورت ملی در محور رویکرد بازنگری و درمان‌جوی در این‌باره قرار می‌گیرد. ضرورتی که «جشنواره بین‌المللی فارابی» با تأکید بر تقویت اصل «اعتباربخشی به علوم ‌انسانی ـ اسلامی» آن را در دستور کار خود قرار داده است.
ب. ضرورت نظریه‌پردازی در حوزه علوم انسانی
نقش فزاینده و مؤثر علوم انسانی در توسعه قدرت ملی کشورها و ارتقای جایگاه بین‌المللی آن‌ها قابل کتمان نیست. این واقعیت نمایان ما را به آنجا رهنمون می‌شود که واحدهای سیاسی و اجتماعی ملی، از جمله بدون توجه به اصل «نظریه‌پردازی بومی‌نگر» در حوزه دانش انسانی، نمی‌توانند به تعریف و تألیف الگویی درخور و کارگر ـ حتی ـ از توسعه متوازن در شرایط داخلی خود دست یابند. از این رو برای توسعه مرزهای دانش بومی و دست‌یابی به چشم‌اندازهای قدرتمند نظری و علمی ناشی از آن، اقتضا آن است که جریان ارتقاء و جهت‌مندی به سمت کمال علوم انسانی احیا و مورد اهتمام واقع شود.
 ج. ضرورت نقد گفتمان غالب بر حوزه دانش علوم انسانی
برای کشوری که بنای بازپرداخت جامعه‌ای پا گرفته در بستر میراث علمی فرهنگی همخوان با سنن ارزشی خویش دارد و از سویی بومی‌نگری و نیازپروردگی شرطی ناگزیر برای توسعه معرفتی و کالبدی آن است، بازسنجی گفتمان‌های غالب بر حوزه‌های دانایی و دانش آن، ضرورتی کتمان ناشدنی است و در این میان نهادها و مراکزی را لازمه کار است تا بخشی از کارکردهای انگیزه‌سازی، ایده‌پروری و تمهید عملیاتی اقبال عملی به این تحول بزرگ را برعهده گیرند. جشنواره بین المللی فارابی به دلیل کارکرد انگیزشی و زمینه‌ساز خود می‌تواند در این باره نقش و عاملیت مؤثری ایفا کند. 
 د. تمهید شرایط برای دستیابی به علوم انسانی بومی
جشنواره بین‌المللی فارابی فرصتی دست‌گیر برای انگیزش ایده‌پردازی و تقویت تمایل به طرح‌ریزی برنامه‌های پژوهشی علوم انسانی و اسلامی متناسب با شرایط و مقتضیات زمینه نگر داخلی و بین‌المللی آن است؛ فرصتی که با تقویت روح پژوهش و ابتکار در تمام زمینه‌های علمی، فرهنگی و اسلامی، تقویت باور به توسعه دانایی‌محور و گسترش دانش بومی در حوزه علوم ‌انسانی را در میان پژوهشگران و دانشوران فراهم می‌آورد.
در این باره، «جشنواره بین‌المللی فارابی» را می‌توان امکان و عاملیتی انگیزه و انرژی‌آفرین دانست که با توسعه فضای رقابت علمی، زمینه فراگیری ارزش علمی یافته‌ها و پرداخته‌های این حوزه را فراهم می کند و منجر به ارتقای جایگاه آن در گفتمان و نظام مدیریت دانش و توسعه کشور می‌گردد؛ رسالتی مهم و کارگشا که وجوب تمهیدی خود را از عینیت ضرورت اهداف و افق مفروض مورد اشاره می‌یابد.
 
ویژگی‌های ساختاری جشنواره
«جشنواره بین‌المللی فارابی» توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و با همکاری دو سازمان‌ بین‌المللی یونسکو و آیسسکو و برخی مراکز مهم علمی و پژوهشی داخلی به صورت سالانه برگزار می‌گردد. مناسبات درونی و ارتباطات سازمانی این جشنواره معطوف به اهداف تعریف شده و در دو حوزه نظری و به گونه‌ای سامان یافته که از حداکثر حمایت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سایر مراکز پژوهشی ـ آموزشی فعال در گستره علوم انسانی برخوردار شود. برای این منظور تجارب ارزنده سایر جشنواره‌های بین‌المللی کشور و دیدگاه‌ها و پیشنهادهای ارائه شده از سوی فرهنگستان ها‌ و مؤسسات پژوهشی و علمی‌کشور مورد توجه قرار داده شد و در طراحی این جشنواره به‌کار آمد. افزون بر آن، کلیه نهادهای علمی ـ پژوهشی حوزوی و دانشگاهی به صورت مؤثر جهت مشارکت در سیاستگذاری جشنواره فرا خوانده شده‌اند که در مجموع، تلاشی فراگیر و اقدامی جمعی را برای شناسایی و تقدیر از دانشوران برجسته این حوزه، شکل می‌دهد.
شفافیت فرایندها: نوع فعالیت‌ها و فرایند انجام آنها در جشنواره مدون و مصوب شده است تا از اعمال نظرهای غیر علمی‌پرهیز و بر پایه تصمیمات کارشناسی اقدام شود. براساس مقررات جشنواره، اقدامات زیر در هر نوبت از برگزاری جشنواره توسط دبیرخانه پیگیری می‌شوند:
• تشکیل شورای سیاستگذاری جهت بررسی و تصویب اصول و سیاست‌های کلان جشنواره در هر دوره و انتخاب روسای گروه‌های علمی؛
• تشکیل شورای علمی جهت بررسی و تصویب ضوابط علمی و داوری آثار پژوهشی در هر دوره جشنواره؛
• شناسایی و انتخاب اعضا و تشکیل گروه‌های علمی‌برای تدارک امور مراحل داوری و بررسی آثار پژوهشی دریافتی؛
• اعلام فراخوان جشنواره به صورت گسترده و در قالب‌های مختلف اطلاع‌رسانی در داخل و خارج از کشور و تدبیر امور برای پوشش همگانی آن و ثبت کلیه آثار دریافتی؛
• ارزیابی و معرفی آثار پژوهشی برگزیده طی پنج مرحله داوری بر اساس آیین‌نامه فرایند داوری.
عدالت در داوری: به منظور اطمینان از صحت داوری و رعایت بی‌طرفی در داوری و ارزیابی آثار، بر اساس مصوبات شورای سیاستگذاری  جشنواره، تمام افرادی که به نوعی در هریک از شوراهای علمی و یا بخش‌‌های اجرایی جشنواره فعالیت و مشارکت دارند، در آن دوره امکان شرکت در جشنواره را ندارند.
جامعیت: در جشنواره بین‌المللی فارابی جنبه‌های مختلف فعالیت‌های پژوهشی مورد توجه است و به همین دلیل برنامه‌های اصلی آن دارای تنوع است. عناوین برنامه‌های اصلی این موضوع را آشکار می‌کند که جشنواره به اموری فراتر از «آثار پژوهشی» عنایت دارد و تمامی جوانب فعالیت‌های پژوهشی را در دستور کار خود قرار داده است.

👈 سایت جشنواره